Je schildklier is een vlindervormig orgaan dat hormonen aanmaakt en deze vervolgens via de bloedbaan afgeeft in het lichaam. Je schildklier bevindt zich in je hals, vlak onder het strottenhoofd. En hoewel de schildklier dus vlak onder de huid ligt, is deze in goede gezondheid niet of nauwelijks voelbaar van buitenaf.
De werking van de schildklier en het uitscheiden van hormonen is een complex proces. Het mineraal jodium speelt hierbij een belangrijke rol. Daarom is het belangrijk om voldoende jodium binnen te krijgen, anders is de schildklier niet in staat is om genoeg schildklierhormoon aan te maken. Jodium is een essentieel mineraal, dit houdt in dat je lichaam zelf geen jodium aanmaakt. Jodium komt voor in vis (zoals zalm, ansjovis en makreel), zeevruchten, zeewier en is toegevoegd aan keukenzout en zit daardoor ook in brood. Als je geen brood eet, is het belangrijk om elke dag wat Keltisch zeezout te gebruiken door je eten en wekelijk voedsel uit zee op het menu te zetten. Ook eieren en zuivelproducten bevatten wat jodium.
Als je niet genoeg jodium binnenkrijgt kan je schildklier dus niet genoeg hormonen aanmaken. Hij blijft dit echter wel proberen en tijdens deze poging zal de schildklier groeien. Het gevolg hiervan is kan een struma zijn - een opgezwollen schildklier. En wanneer deze zwelling zo groot is, kan dit zorgen voor slik- of ademhalingsproblemen.
De werking van de schildklier wordt geregeld vanuit je hersenen, door de hypothalamus en de hypofyse. De hypofyse is een kleine hormoonklier, deze stimuleert andere klieren in het lichaam om ook hormonen te maken. De hypothalamus stuurt de hypofyse aan. Als er te weinig van het schildklierhormoon in je bloed zit, zorgen de hypothalamus en de hypofyse ervoor dat de schildklier meer schildklierhormoon gaat aanmaken. En andersom werkt het net zo. Als er te veel schildklierhormoon in je bloed zit zorgen ze ervoor dat de schildklier minder hormoon gaat aanmaken. Je kunt dit vergelijken met de thermostaat in je woning: wanneer het thuis kouder wordt dan de ingestelde temperatuur, slaat de thermostaat aan. En zodra de juiste temperatuur is bereikt, zal de verwarming weer uitgaan.
Belangrijk orgaan
De schildklier is een heel belangrijk orgaan. Eigenlijk kun je wel stellen dat de schildklier dé energieverdeler van je lijf is en dus bepaalt waar de energie wanneer naar toe mag. Iedere lichaamscel heeft een receptor voor het schildklierhormoon. Dit hormoon heeft dus invloed op alle weefsels.
De verschillende functies van de schildklier zijn onder andere:
- Invloed op hartslag en bloeddruk uitoefenen
- Stimuleren basaal metabolisme (je verbranding)
- Reguleren van je lichaamstemperatuur, vooral s-nachts. Overdag is dit meer de taak van de spieren.
- Energie verdelen
- Invloed op de spijsvertering
- Invloed op de spier- en zenuwgeleiding
- Hersenactiviteit, hersenontwikkeling en psyche
- Groei en ontwikkeling van het lichaam
- Ontwikkeling van de hersenen van het kind tot ongeveer de 20eweek van de zwangerschap
- Invloed op de vrouwelijke hormoonbalans (en daarmee menstruatiecyclus)
- Belangrijk voor de vruchtbaarheid. Heeft invloed op de eierstokken, innesteling en vorming van de placenta
- Temperatuurhuishouding
Hoewel de schildklier eigenlijk maar een heel klein orgaan is (circa 7 tot 11 centimeter), kan het voor veel klachten zorgen wanneer deze niet goed of te traag functioneert. Slaap je bijvoorbeeld veel, maar blijf je vermoeid? Heb je het continue koud? Heb je (onverklaarbaar) overgewicht of minder kracht in je benen? Dan kan het zomaar zijn dat je schildklier te traag werkt. De schildklier produceert namelijk hormonen die van belang zijn voor verschillende functies van het lichaam en wanneer dit proces hapert, draait je lichaam dus op een laag pitje. Een tekort aan jodium en selenium komen regelmatig voor bij een traag werkende schildklier, evenals een ijzer en B12 tekort. Ook zijn vitamine A, vitamine B6, vitamine C, vitamine D, zink en magnesium belangrijk voor een goed werkende schildklier.
Signalen van een traag werkende schildklier:
- Gewichtstoename, zonder dat je meer eet of minder beweegt dan voorheen
- Vermoeidheid
- Spierpijn en/of spierzwakte
- Gewrichtspijn
- Benauwd, kortademig en hartkloppingen
- Laag libido
- Hevige menstruatie
- Vocht vasthouden rondom ogen en gezicht
- Depressieve en/of nerveuze gevoelens
- Het continue koud hebben, vooral handen en voeten
- Moeite met concentreren
- Depressie
Het kan ook zijn dat een schildklier juist te snel werkt. Dit zien we vaker aan het begin van een periode van acute stress.
Signalen van een te snel werkende schildklier:
- Hartkloppingen
- Zweten
- Beven
- Onrust, irritatie
- Vermoeidheid
- Diarree
- Gewichtsafname
- Klamme, vochtige huid
Langdurige stress
Langdurige stress heeft een grote invloed op het functioneren van je schildklier. Dit staat dan ook met stip bovenaan als het gaat om oorzaken van een disbalans. Tijdens stress ontstaat er in het lichaam een andere energieverdeling zodat je zou kunnen vluchten of vechten. Het ultieme evolutionaire doel is namelijk overleven. Deze reactie krijgt altijd voorrang en gaat ten koste van de energie die voor andere organen bestemd was. Deze worden als het ware even op een lager pitje gezet. Dit is geen probleem voor even maar op de lange termijn hangen hier toch wel wat gevolgen aan.
Het gevolg is dus dat je het bijvoorbeeld vaak koud hebt omdat de schildklier je lichaamstemperatuur niet goed op peil kan houden en/on dat je aankomt in gewicht omdat je stofwisseling trager wordt. Ook een hormonale disbalans, verstoorde cyclus en vruchtbaarheidsproblemen zijn hier het gevolg van. Voortplanten heeft namelijk geen voorrang als er gevaar is of de hersenen in tijden van stress gevaar signaleren. Je brein maakt immers geen verschil tussen echt gevaar of een gevoel van psycho emotionele stress.
Mogelijke andere oorzaken van een verstoorde schildklierwerking zijn:
- Tekort aan jodium, selenium, omega 3, ijzer of vit B12
- Geen of te weinig vis en ander voedsel uit zee eten. Garnalen bevatten bijvoorbeeld kant en klaar schildklierhormoon.
- Auto-immuunreactie
- Bestraling
- Medicatie
- Ontsteking van de schildklier
- Disbalans na een zwangerschap
Gezonde schildklier
Voor een gezonde schildklier is het dus belangrijk om preventief gezond en gevarieerd te eten (Brain Food), met voldoende jodium en selenium. Eet bijvoorbeeld dagelijks 3 paranoten en een paar keer per week zeevoedsel. En de allerbelangrijkste is om in Brain Balance te zijn met voldoende rust en ontspanning, zodat chronische stress tot het verleden behoort of voorkomen wordt. Als je een te snel werkende schildklier hebt, is jodium juist een extra aanjager en dien je te overleggen met je behandelaar.
Herken je zelf symptomen en wil jij weten of alles in orde is met je schildklier? Dan is bloedonderzoek via je huisarts een eerste stap. Daarnaast is een orthomoleculair consult bij één van onze therapeuten wellicht interessant voor je.
Goed om te weten
Als je bijvoorbeeld schildkliermedicatie gebruikt, is het belangrijk om dit niet op eigen houtje te combineren met supplementen. Je kunt wel overleggen met je behandelaar of apotheker of een persoonlijk supplementenadvies aanvragen.